3 września 2020 roku została otwarta nowa wystawa czasowa,
która dostępna będzie do 15 października br. w budynku Oficyny.

Na wystawę składa się 26 grafik o tematyce łowieckiej z prywatnej kolekcji leśnika-kolekcjonera, miłośnika sztuki i kultury łowieckiej – Ryszarda Wagnera.

Autor, o części swojego zbioru prezentowanej na wystawie, pisze: „Przy dokonywaniu selekcji prac przeznaczonych do ekspozycji kierowałem się chęcią ukazania urzekającego uroku i piękna łowiectwa oraz bogactwa kreatywnej wyobraźni i mistrzostwa warsztatowego autorów tworzących w wielu technikach graficznych: drzeworycie, akwaforcie, akwatincie, miedziorycie i litografii. Starałem się również ukazać łowiectwo jako czynnik kulturotwórczy dla wielu europejskich obszarów.

Jednymi z najstarszych, a przy tym niezwykle pięknych przykładów tworów ludzkiego intelektu są mity, stworzone przede wszystkim przez społeczność grecką, której kultura stała się fundamentem poczucia wspólnoty i tożsamości kulturowej wszystkich europejskich nacji. Do najbardziej znanych greckich mitów z łowiectwem w tle, który na przestrzeni wieków wywarł ogromny inspirująco-twórczy wpływ na europejskie sfery intelektualno-artystyczne, należy opowieść o Artemidzie (poprzez Owidiusza znanej pod imieniem Diana) i Akteonie, który za ujrzenie nagości kąpiącej się z nimfami bogini został przez nią ukarany śmiercią. Do graficznego zilustrowania mitu przekazałem na wystawę trzy prace graficzne: akwafortę Diana i Callisto wykonaną przez Antonia Tempestę około 1600 roku, akwafortę Diana i Akteon autorstwa Friedricha Brentela z 1608 roku i miedzioryt Śmierć Akteona wykonany przez Bernarda Picarda w 1731 roku. Z innych wystawionych dzieł powstałych z inspiracji przepięknymi opowieściami z mitologii grecko-rzymskiej można również wymienić miedzioryt Loo van Carle’a Wenus i Adonis (Siła miłości) sprzed 1755 roku i akwafortę Jeana Le Pautre’a Polowanie herosów na dzika sprzed 1682 roku.

Dla zilustrowania zawartej w Księdze Rodzaju przypowieści biblijnej z wątkiem łowieckim wprowadziłem do ekspozycji akwafortę Pietera van der Borchta starszego Ezaw przynosi ojcu upolowanego zająca z 1593 roku. Z kolei jako reprezentatywny przykład pracy graficznej powstałej w schyłkowym okresie średniowiecza zaproponowałem drzeworyt autorstwa mistrza warsztatu Grüningera zatytułowany Łowy na zwierzynę drobną i grubą z 1502 roku.

Następną wystawioną ryciną – przepiękną pod względem warsztatowym i kompozycyjnym, o głębokim przesłaniu moralno-etycznym, a tematycznie nawiązującą do powstałej na przełomie XI i XII wieku legendy o cudownym zdarzeniu w łowisku z udziałem św. Huberta – jest praca graficzna autorstwa Johanna Baptiste’a i Josepha Sebastiana Klauberów wg Johanna Wolfganga Baumgartnera, wykonana techniką akwaforty i miedziorytu około 1747 roku. Urok i piękno tej legendy stały się silną inspiracją twórczą dla animatorów wszystkich dziedzin sztuki, czynnikiem integracyjnym niektórych środowisk społecznych, a przede wszystkim fundamentem do zbudowania zasad moralno-etycznych w relacji myśliwy – zwierzyna łowna.

Do zaprezentowania prac graficznych powstałych w okresie renesansu wybrałem kilka dzieł, w tym między innymi miedzioryty Philipsa Galle’a Odłowy i polowanie na ptactwo wodne z roku 1578 i Polowanie bocianów (ciconia pullos) na węże z XVI wieku oraz akwafortę Antonia Tempesty Łowy na zwierzynę płową z 1609 roku. Z kolei żeby przybliżyć zwiedzającym piękno architektury inspirowanej łowiectwem, do ekspozycji włączyłem również przepiękny graficzny plan budowy fontanny w stylu manieryzmu, z kompozycją rzeźbiarską z motywem myśliwskim, autorstwa Wendela Dietterlina z 1598 roku.

Z epoki baroku wystawiłem wiele prac graficznych znakomitych zachodnioeuropejskich twórców, wykonanych różnymi technikami i w różnej artystycznej manierze. Niezwykle reprezentatywnymi przykładami są akwaforty: Adama Perelle’a Polowanie na ptactwo wodne z około 1680 roku oraz Martina Eliasa Ridingera Polowanie z psami na ptactwo wodne z około 1750 roku.

Natomiast ja z tej epoki artystycznej największą estymą darzę polonika będące dziełami znakomitych zachodnioeuropejskich twórców, które przedstawiają polowania na niedźwiedzie w egzotycznym wówczas dla nich państwie litewsko-polskim. Pod względem artystycznym są to dzieła, w których twórcy językiem wypowiedzi graficznej potrafili przekazać odbiorcom dramatyzm zdarzenia łowieckiego poprzez podkreślenie straszliwego uzbrojenia niedźwiedzia przez naturę w potężne cielsko, pazury i kły, zdemonizować zwierzęcego przeciwnika ówczesnych łowców i wywołać zaciekawienie, fascynację, a zarazem lęk i grozę. Do tych dzieł należą: akwaforta Zima (niem. Der Winter) wykonana przez Johanna Eliasa Ridingera w latach 40. XVIII wieku, akwaforta i miedzioryt Łowy na niedźwiedzia w Polsce autorstwa Johanna Daniela Hertza (Herza) starszego z 1723 roku oraz akwaforta i akwatinta Polowanie na niedźwiedzie Georga Philipa Rugendasa młodszego sprzed 1742 roku.

Szanowni Państwo!

Życzeniem organizatora wystawy, a zarazem jej komisarza Konrada Bula oraz niżej podpisanego właściciela rycin i zarazem współorganizatora wystawienniczego przedsięwzięcia jest, aby wystawione dzieła sztuki graficznej były źródłem najprzyjemniejszych wrażeń estetycznych, artystycznych i duchowych, aby skłoniły do refleksji nad znaczeniem kultury łowieckiej w całokształcie kultury narodowej i powszechnej”.

Ryszard Wagner