Chyba każdy z nas ma świadomość, że matematyka dosłownie nas otacza, znajdziemy ją wszędzie, także – a może przede wszystkim – w przyrodzie. Wszystko rozwija się, rośnie, istnieje według pewnego ustalonego porządku. Takim porządkiem jest często ciąg Fibonacciego. 

Najprościej mówiąc, polega on na tym, że jeśli przyjmiemy jeden wyraz za 0, a kolejny za 1, to każdy kolejny będzie sumą dwóch poprzednich: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34 itd. W ten sposób możemy dzielić linię na mniejsze odcinki. Proporcja dwóch kolejnych odcinków nazywana jest złotą lub boską proporcją, która zastosowanie znalazła w sztuce, na przykład w malarstwie i architekturze. 

Jeśli według tej proporcji wykreślimy krzywą, powstanie spirala, którą możemy zaobserwować m.in. w kosmosie, muszlach czy... szyszkach. Na rycinach możemy zobaczyć przedstawienie samej spirali oraz to, jak zgodnie z nią układają się łuski szyszek. W tym przypadku 8 spirali prawoskrętnych i 13 lewoskrętnych (stosunek 8:13 czyli kolejne dwa wyrazy w ciągu).

(ryciny pochodzą z: F. Corbalán, Złota proporcja, 2012)

Zachęcamy do własnych obserwacji systematyczności w pozornie przypadkowych kształtach. Z całą pewnością czeka nas niejedno zaskoczenie!

Więcej dowiemy się z artykułu pana Kazimierza Orzechowskiego opublikowanego w Studiach i Materiałach Ośrodka Kultury Leśnej nr 20 (2021).